Mythen van Kreta

Mythen van Kreta

Also available in English German French Italian Dutch Polish

Veel van de bekendste Griekse mythen spelen zich af op het eiland Kreta. Op haar hoogtepunt, de Minoïsche beschaving (2000 - 1450 voor Christus), en samen de eiland Kretawas de dominante kracht in het oostelijke Middellandse Zeegebied. Het behield de controle over de zeeën in de regio en slaagde er zo in zich te verspreiden en invloed uit te oefenen op verschillende regio's rond de Middellandse Zee. Aangenomen wordt dat sommige van deze mythen en identiteiten uit de vroege Minoïsche godsdienst later hun weg vonden naar het Griekse pantheon: de Goden van Olympus. Het oudste verhaal gaat over de geboorte van Zeus, Vader der Goden en mannen.

De geboorte van Zeus

De geboorte van Zeus is een van de bekendste mythen die zich afspeelt op het eiland Kreta. Volgens het verhaal, Kronos (zoon van Ouranos ? Hemel ? en Gaia ? Aarde) trouwde met zijn zus Rhea en bracht vele kinderen ter wereld. Maar Kronos, bang door een voorspelling dat hij zijn troon zou verliezen aan een van zijn kinderen, slikte alle pasgeborenen in in een poging het noodlot te ontlopen. Rhea, op dat moment zwanger van Zeus, kon het niet aanzien dat nog meer van haar kinderen werden opgeslokt en wist te ontsnappen naar het eiland Kreta waar ze in het geheim kon bevallen. Dit is hoe Zeus werd geboren in een grot in de de bergen van Kreta. Tot op heden wordt de exacte locatie betwist en sommigen wijzen naar Psychro op de berg Dictiterwijl anderen aan Idaion Grot op de berg Ida.

De taak om het kind te beschermen en te verzorgen lag bij de Idaian Dactuloide Kourites en de geiten-nimf Amalthea en drie andere nimfen en diverse andere wezens. Het verhaal gaat dat de Kouretes voerden hun oorlogsdans uit, sloegen hun zwaarden op hun schilden en stampten zo hard als ze konden op de grond om het gehuil van het kind te bedekken. Zeus. Het is niet zeker of Amalthea een geit of een nimf was, maar zij zorgde voor de nodige voeding zodat de jongen kon groeien. Ook plaatste zij zijn wiegje zo dat het aan een boom hing, zodat het de aarde, hemel of zee niet raakte en het waakzame oog van Kronos, die over alle drie heerste, kon vermijden. Ondertussen keerde Rhea terug naar Kronos en gaf hem een steen in doeken, die Kronos inslikte in de overtuiging dat het het kind was... Zeus. Later, Zeus nam wraak op zijn vader en wist zijn broers en zussen te bevrijden, Hestia, Demeter, Hera, Hadesen Poseidon.

De grot van Zeus

Zeus, Europa en de geboorte van Minos

Deze mythe van Zeus en Europa heeft een historische betekenis en weerspiegelt de banden van Kreta met het Oosten. Het probeert in zekere zin te verklaren hoe Kreta, met zijn prehistorische banden met Klein-Azië, Syrië, de Levant (Fenicië) en Egypte, ook een Europese dimensie kreeg. Volgens de mythe werd Zeus verliefd op Europa, de dochter van de Koning van Fenicië. Gekweld door zijn verlangen probeerde Zeus het meisje te verleiden, zodat hij haar voor zichzelf kon opeisen. Om zijn plan te volbrengen, veranderde hij zichzelf in een knappe witte stier en plaatste zich naast de plek waar... Europa aan het spelen was, vlakbij het strand. Vertrouwend op de stier, kwam Europa al snel op zijn rug zitten, Zeus zonk meteen in de golven en zwom naar Kreta. Europa werd de eerste koningin van Kreta en hun verbintenis werd geconsumeerd in de schaduw van een plataan op Gortyn. Europa en Zeus hadden drie zonen, Minoas (Minos), Rhadymanthys en Sarpedon. Later trouwde Europa met Asterios en hebben al hun kinderen samen opgevoed.

 

Minos, het koningschap van Kreta en de geboorte van de Minotaurus

Minos kan net zo goed worden beschouwd als de eretitel voor de koning van Knossosen uiteindelijk alle Kreta vergelijkbaar met het gebruik van Farao in Egypte. De naam Minos symboliseerde sterk leiderschap en goddelijke wet en orde. Na de dood van Asterios wilde Minos, de zoon van Zeus en Europa, hem opvolgen op de troon. Toen hij op bezwaren van de Kretenzers stuitte, vroeg hij de god Poseidon, zijn oom, om een teken van goddelijke interventie, zodat iedereen kon zien dat hij de steun van de goden had. Poseidon stuurde een mooie witte stier uit de zee in de verwachting dat Minos het beest zou offeren na zijn troonsbestijging als dank voor de hulp. Minos was echter betoverd door de schoonheid van het beest en wilde het niet kwijt, dus hield hij het in Knossos. Poseidon, nu woedend, zinde op wraak; hij maakte Minos tot vrouw, Pasiphae...verliefd worden op de stier. Op bevel van de koningin maakte Daedalus, de meester-ambachtsman van het paleis, een holle houten replica van een koe en zei dat de koningin zichzelf erin moest plaatsen. De stier werd misleid en paarde met de houten koe. Negen maanden later Pasiphae gaf geboorte aan een monster, een mens met het hoofd van een stier. De beroemde Minotaurus die leefde in een labyrint gebouwd door Daedalus.

De Minotaurus

Deze mythe draait om een tol die als straf wordt opgelegd door Koning Minos op Athene waarbij 14 jonge mannen en vrouwen ten prooi vielen aan de Minotaurus. Volgens sommige verslagen gebeurde dit elk jaar, terwijl volgens andere de praktijk bepaalde maanfasen weerspiegelde en om de 7 of 9 jaar plaatsvond. De mythe weerspiegelt zowel de Minoïsche "sport" van het stierenspringen als de invloed die Knossos in Zuid-Griekenland uitoefende. Dit is waarschijnlijk ook de beroemdste van alle mythen over het oude Kreta. Het verhaal begint wanneer een zoon van Minos, Androgeosging naar Athene om deel te nemen aan een toernooi. Hij was een goede atleet en won de eerste plaats in alle onderdelen... Koning Aegeus van Athene. Verblind door zijn woede, beval hij zijn mannen om een hinderlaag... Androgeos op weg naar Megara waar hij werd gedood.

Toen Minos van de dood van zijn zoon hoorde, viel hij Athene aan en legde zijn strenge voorwaarden voor overgave op, waarbij 7 jonge mannen en 7 jonge vrouwen door de Atheners moesten worden gekozen en naar Kreta gestuurd als offer om de rest van Athene veilig te houden. De jonge mannen en vrouwen werden in het Labyrint gegooid? een enorme structuur met spiraalvormige en onderling verbonden paden, gebouwd door Daedalus, onder het paleis zelf. Dit enorme en ingewikkelde labyrint was zo gebouwd dat niemand kon ontsnappen. Erger nog, in het centrum loerde de Minotaurus - hongerig naar vlees!

Theseus en de dood van de Minotaurus

Athene betaalde jarenlang plichtsgetrouw zijn eerbetoon, tot de dag... Theseus, zoon van Aegeusbood zich aan om de plaats in te nemen van een van de zeven jongeren. Theseus wilde de Atheners bevrijden van deze vernederende straf en doodde de Minotaurus. Zodra Theseus aan land stapte, ontmoette hij Ariadne, de dochter van Minos, die verliefd op hem werd. Verrukt en bereid te helpen, wendde Ariadne zich tot Daedalus voor hulp? die opnieuw een oplossing vond en een plan bedacht om de Atheners te laten ontsnappen. Het plan was heel eenvoudig; bij het betreden van de Labyrint, Theseus nam een strengen draad mee, bond die aan de deur en rolde de draad af als hij door de kronkelige gangen liep, zodat hij zijn pad kon markeren. Theseus deed zoals opgedragen; hij navigeerde door het labyrint, slaagde erin de Minotaurus te doden en ontsnapte door de draad terug te spoelen en terug te keren naar de uitgang.

 

Daedalus en Icarus

Als het Labyrint symbool staat voor het paleis van Knossos en al zijn architectonische complexiteit, dan staat de schepper ervan ? Daedalus, de wijze ingenieur en vakman, de verbazingwekkende technische prestaties van de Minoërs. Natuurlijk duurde het niet lang voordat Minos de rol ontdekte die Daedalus had gespeeld bij de ontsnapping van Theseus en hem en zijn zoon Icarus in het Labyrint liet gooien. Vader en zoon werden gevangen genomen en veroordeeld tot een langzame dood. Toen bedachten de twee een plan om te ontsnappen met een paar vleugels van vogelveren, die ze met was op hun schouders vastmaakten. Hun plan was een succes, maar Icarus negeerde de instructies van zijn vader en vloog te dicht bij de zon. De was smolt, de vleugels vielen af en Icarus stortte zijn dood tegemoet, in het koude water van de Egeïsche Zee, nabij het huidige Ikaria. Volgens een ander verhaal viel Icarus uit de lucht bij Sicilië, waar zijn vader, overmand door verdriet, zijn dagen sliep. De uitdrukking "vlieg niet te dicht bij de zon" is een verwijzing naar het verhaal van Daedalus en Icarus en een waarschuwing tegen overmoedigheid.

 

nl_NLNL